Son dönemlerde sevdiğimiz şarkıları Youtube dışında farklı dijital platformlardan da dinlemeye başladık. Ülkemizde de en fazla yaygın olan ve kullanılan dijital platformlardan biri de Spotify. Spotify, farklı müzik türlerinde editöryal listeler oluşturmakta. Bu listeler sayesinde sanatçılar yaptıkları şarkıları daha fazla kişiye ulaştırabiliyor ve ticari anlamda gelir kaynağı elde edebiliyor. Fakat şuanda popüler olan rap müzik ve birçok kişiye ulaşmak isteyen rap sanatçıları bu listelere (şu anki adı NKVT, eski adı Türkçe Rap vb.) girmek konusunda problem yaşayabiliyor.
SPOTIFY EDİTÖRYAL LİSTE PROBLEMLERİ NELER?
Listelere giremeyen sanatçılar için akla gelen soru “gerçekten sanatçılar kötü müzik yaptığı için mi listelere girmiyor?” olsa da aslında öyle değil. Aylık ortalama 400- 500 bin dinleyiciye sahip bir sanatçı bu listelere giremiyorsa bunun sebebinin kötü müzik olduğunu düşünmüyorum. O zaman neye bakılarak listeler oluşturuluyor?
Listelere girme konusunda yaşanan problemler için iki farklı bakış açısı var. Bu iki bakış açısını sırayla detaylandıralım.
1. SPOTIFY LİSTELERİ KİMİN ELİNDE?
Spotify’ın Türkiye ayağı pek iyi bir şekilde yürütülmüyor. Spotify Türkiye listelerini oluşturan kişi, listeleri genele bakarak değil kendi müzik zevkine ya da isteğine göre düzenliyor. Eğer listeleri oluşturan kişiyle bir iletişimin yoksa ya da bu kişiyle geçmişte tartışmışsan listelere girmen imkansız olarak gözüküyor. Listelere girmek için sanatçılardan ücret ya da daha farklı şeyler istediği düşünülüyor. Duyumlara göre kulis vb. yerlerde “listeler bizim elimizde” şeklinde konuşmalar geçiyor. Editöryal listelere girme problemini birçok rap sanatçısı yaşıyor. Hepsinin tek istediği şarkılarının listeye girmesi değil şarkılarının hakkıyla listeye girmesidir.
Yukarıda da belirttiğim gibi bir şarkının milyon olması en çok takip edilen editöryal listeler sayesinde kolaylaşmakta. Yani bu tür popüler listelerde art arda 4-5 şarkı yayınlayan bir sanatçının ünlü olması da kolaylaşıyor. Bu sayede müziğini daha fazla kişiye ulaştırıp ticari bir gelir elde edebiliyor. Spotify bunun bilincinde bir hareketle işi komisyona dökmeye başlıyor.
Bunun sanatçılar üzerindeki etkisi ise, yetenekli birçok kişinin emeğine taş koyulması oluyor. Evet, Spotify dijital bir platform ve ticaret kaynağı fakat sanata sadece ticari olarak bakmak ne kadar doğru olur, tartışılır. Nasıl ki bizler 70’ler 80’ler müziğini dinlemeye devam ediyor ve başarılı buluyorsak bizden 20-30 yıl sonraki kişilerde bu dönem çıkan şarkıları aynı şekilde dinleyebilmeli. Önemli olan sanatı sadece sanat için ya da toplum için yapmak değildir. Sanatı hem sanat için hem de toplum için yapmak daha sağlıklı olur ve yıllar sonrada adından bahsedilir yapar.
2. LİSTE RAP LİSTESİ DEĞİL HİT LİSTESİ
Diğer bakış açısı ise, eski adını Türkçe Rap olarak bildiğimiz listenin rapçilere göre düzenlenmediği ve listede bulunan bazı kişilerin rapçi olmamasından dolayı NKVT olarak değiştirildiği şeklinde. Yani listeler popülariteye göre düzenleniyor. Spotify’ın ticari bir mecra olduğunu biliyoruz. Kim daha çok popülerse ve dinleniyorsa onu listeye alarak devam etmek zorunda. Çünkü ticaret sanata değil paraya bakar.
Eğer ikinci bakış açısına göre bakarsak akla gelen soru “bu listede neden Hadise ya da popülariteye ayak uyduran ve iyi müzik yapan popçular yok?” olabilir. NKVT listesinin bu kadar kafa karıştıracak problem olmasının başlıca sebeplerinden biri anlaşılmayan müzik. Dinleyici kitlesi yapılan birçok şarkıyı rap olarak adlandırmaya başlıyor ve şarkıları buna göre zihne kazıyor. Bunun sonucunda liste rap listesi görünümlü fakat popülarite listesi oluyor.
Şuan ülkede çoğu kişinin müzik yapması ve farklı şeyler denemesi tür ayrımını zorlaştırdı. Bu problem sadece rap müzikte değil genel olarak ülkemizde sanat anlayışının karmaşıklaşması olarak nitelendirilebilir.
Son olarak şunu biliyoruz ki, bir zamanlar Un Kapanı vardı şimdilerde Spotify var. Yıllar sonra farklı bir ticari alan çıkacak. İsimler değişecek fakat ilerleyiş aynı kalacak. Önemli olan yapılan müziğe sanatçının inancı ve üretmeye devam etmesi. Listeler, platformlar gelip geçici, ülkeye bir şeyler üreten başarılı sanatçılar kalıcıdır. Kaliteli müzik er ya da geç alması gereken değeri alır.
